Miechocin – Gotycki kościół z XV w.

Miechocin - Gotycki kościół z XV wieku

Początki osady i parafii w Miechocinie sięgają czasów piastowskich. Prawdopodobnie już w okresie panowania Henryka Sandomierskiego (1138–1166) na terenie Miechocina istniał wykorzystywany podczas polowań dwór książęcy wraz z drewnianą kaplicą. Przy niej Kazimierz Sprawiedliwy między rokiem 1166 a 1185 erygował parafię, która z czasem stała się jedną z najbogatszych i największych parafii archidiakonatu sandomierskiego. Pierwsza wzmianka o parafii miechocińskiej pochodzi z 1326 r. Wzmianka została zamieszczona w wykazie dziesięciny papieskiej wysłanej do Rzymu.

Kościół murowany w Miechocinie wzniesiono ok. 1340 roku (jest to data pochodząca ze zwornika sklepienia w obecnym prezbiterium). Architektura miechocińskiej świątyni (budowla z cegły, z monumentalnym sklepieniem gotyckim o kamiennych żebrach) oraz data powstania sugeruje, że miechociński kościół został wzniesiony z fundacji Kazimierza Wielkiego, ponieważ był on znany ze sponsorowania świątyń o podobnej budowie na ziemi sandomierskiej. Kościół był w przeciągu wieków parokrotnie rozbudowywany. W 1613 r. dobudowano dwa dodatkowe przęsła oraz barokowy skarbczyk przy prezbiterium. W latach 30. XIX wieku wykonano przedłużenie nawy świątyni o trzy przęsła, a w latach 30. XX wieku dobudowano kaplicę boczną. Miechocińska świątynia aż do 1922 roku pełniła funkcję kościoła parafialnego dla Tarnobrzega i okolic (obszar parafii sięgał od Wielowsi po Kolbuszową). Warto też dodać, że od XV wieku przy miechocińskim kościele funkcjonowała prężnie rozwijająca się szkoła parafialna, która ze względu na wysoki poziom nauczania w XVI i XVII wieku zyskała miano Akademii Miechocińskiej.

Obecny, barokowy wystrój kościoła składający się z ołtarza głównego wraz z umieszczonym w jego centralnej części późnogotyckim XV-wiecznym krucyfiksem autorstwa snycerza wywodzącego się z krakowskiego warsztatu Wita Stwosza, dwóch ołtarzy bocznych, ambony, boazerii (stall) w prezbiterium wraz z cyklem obrazów świętych oraz trzech dużych rozmiarów obrazów zawieszonych w prezbiterium i nawie kościoła pochodzi z ostatniej ćwierci XVII i początku XVIII wieku. Z najstarszego okresu (gotyckiego) zachowały się: XIV-wieczne żelazne (kute) drzwi do zakrystii, kamienna chrzcielnica z 1484 r. oraz gotyckie – pochodzące z przełomu XIV/XV wieku monumentalne polichromie ścienne zachowane na ścianach i sklepieniu prezbiterium, gotyckie prezbiterium z charakterystycznym oknem w kształcie serca, umieszczonym za ołtarzem.

Podczas prac konserwatorskich w latach 90-tych XX wieku, pod warstwą tynku, odkryto unikalne polichromie z motywami biblijnymi (Ukrzyżowanie i Zwiastowanie) i roślinnymi (zrekonstruowanymi na podstawie modelu komputerowego). Na południowej ścianie odkryto wizerunek “Bestii” z głową konia, ptasim tułowiem, ogonem i tylnymi łapami o kształcie ptasich pazurów i ludzkiej stopy w szpiczastym pantoflu. Bestia unosząc głowę połyka krzew winorośli. Na zworniku sklepienia odkryto datę 1340 r., z tego okresu pochodzą też odrestaurowane malowidła.

W czasie remontu kościoła w latach 30-tych XX ubiegłego wieku pod starymi płytami w nawie głównej odkryto kryptę z ciałem dziewczynki, zachowanym w bardzo dobrym stanie (ciało przeniesiono do prezbiterium).

Będąc w Miechocinie warto zobaczyć także dawny cmentarz parafialny z zachowaną kaplicą neogotycką z XIX w. i licznymi nagrobkami z tego samego okresu. Cmentarz “na Piaskach” to najstarsza nekropolia na terenie dzisiejszego miasta Tarnobrzeg.